Στις 20 Οκτωβρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε με ψήφισμά του τη θεσμοθέτηση της υποχρεωτικής γονικής άδειας δύο εβδομάδων με πλήρεις απολαβές και όρισε την υποχρεωτική άδεια μητρότητας από 14 -20 εβδομάδες με πλήρεις απολαβές.
Θεωρώ ότι η πιο πάνω απόφαση είναι ίσως η σημαντικότερη πολιτική απόφαση που έχει λάβει το Ευρωκοινοβούλιο φέτος. Εννοώντας ότι επηρεάζει τις ζωές μεγάλου αριθμού Ευρωπαίων πολιτών και αλλάζει το κοινωνικό πρόσωπο ολόκληρης της Ευρώπης.

Η απόφαση του ευρωκοινοβουλίου δεν απασχόλησε σχεδόν κανέναν εγχώριο παράγοντα, πλην, ελαχίστων εξαιρέσεων. Στην Κυπριακή Δημοκρατία του 2010, θέματα όπως οι νέοι, οι γυναίκες, η έρευνα, η υγεία, τα ναρκωτικά και το περιβάλλον –δυστυχώς- θεωρούνται ακόμη θέματα χαμηλής πολιτικής. Κυριαρχεί η γενικευμένη πεποίθηση ότι δεν είναι αρκετά σημαντικά. Ιδιαίτερα θέματα φύλου και πολιτικές για τη συμφιλίωση της οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής είναι ψιλά γράμματα.

Ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία οι πολιτικοί της έχουν «ανδρωθεί» σε γάμους, κηδείες, δοξολογίες, εθνικά μνημόσυνα και γήπεδα!

Το κοινωνικό φύλο της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι πενηντάρης, μικρομεσαίος, συντηρητικός άντρας. Οι μετανάστες, οι νέοι και οι γυναίκες απουσιάζουν εντελώς. Οι «μειονοτικές» αυτές ομάδες, παρουσιάζονται μόνο επιλεκτικά, εκεί όπου θέλουμε να δείξουμε τον ψευδο-προοδευτισμό μας, να αναδειχθούμε επικοινωνιακά ως δήθεν σύγχρονοι και Ευρωπαίοι. Έτσι, τα παιδιά των μεταναστών διανθίζουν τη σκηνή των εκδηλώσεων για τα πενηντάχρονα της Δημοκρατίας σαν λαμπάκια σε χριστουγεννιάτικο δέντρο, ενώ το πρωί στο σχολείο τους είναι θύματα ρατσισμού και εκφοβισμού. Η Κύπρια γυναίκα Επίτροπος αποτελεί το καλό και σύγχρονο πρόσωπο της Κ.Δ. στην Ευρώπη αλλά, την ίδια ώρα στην εγχώρια Κ.Δ. οι γυναίκες εκπροσωπούνται με τα χαμηλότερα ποσοστά στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Οι νέοι επίσης τοποθετούνται επιλεκτικά από πολιτικά κόμματα σε ψηφοδέλτια για να «προσελκύσουν» ψηφοφόρους αλλά, συγκροτημένη πολιτική για την νεολαία δεν εφαρμόστηκε ποτέ και πουθενά.

Το μεγαλύτερό μας πρόβλημα, όμως, είναι η εν πολλοίς ανικανότητά μας να αποδεχτούμε τις αδυναμίες μας. Είμαστε μια Δημοκρατία που γιορτάζει πενήντα χρόνια υποκρισίας. Με πιο τρανταχτό παράδειγμα βεβαίως το ίδιο το λεγόμενο «εθνικό πρόβλημα», όπου άλλα λέμε και ζητούμε ενώ άλλα θέλουμε στην πραγματικότητα.

Μόνη ελπίδα σε όλα αυτά, είναι το ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται ολοένα και πιο συμπαγής μια μερίδα πολιτών με κριτική σκέψη και τόλμη στις τοποθετήσεις της. Η οποία σκέφτεται και δρα έξω από στεγανά και μύθους. Η μεγάλη πρόκληση έχει να κάνει με το κατά πόσο αυτή η νέα κοινωνικά φιλελεύθερη και πολιτικά προοδευτική τάση έχει φτάσει σε τέτοιο επίπεδο ωριμότητας -ή καλύτερα θυμού- για να προχωρήσει από το στάδιο της κατανόησης των προβλημάτων, στο στάδιο της δράσης για αλλαγή. Γιατί όπως λέει και ένα ρητό, δε μπορείς να διασχίσεις τη θάλασσα αν απλά στέκεσαι και την κοιτάς.

Ο όρος “Ευρωπαϊκή Λύση” εμφανίστηκε στον πολιτικό διάλογο πριν περίπου έξι χρόνια, συζητήθηκε έντονα και εξαφανίστηκε με τον ίδιο αιφνίδιο τρόπο που εισήχθη. Όμως ο όρος επανέρχεται κατά διαστήματα, ιδιαίτερα πριν την έναρξη κάθε προεκλογικής περιόδου. Η έμπνευση του όρου ανήκει στο Ευρωπαϊκό Κόμμα και χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά ως πολιτική πρόταση μετά τη συνένωση των Νέων Οριζόντων με το κίνημα Ευρωπαϊκής Δημοκρατίας. Την ίδια περίπου χρονική στιγμή χρησιμοποιήθηκε και από ευρωπαίους αξιωματούχους, οι οποίοι όμως του προσέδιδαν ένα εντελώς διαφορετικό περιεχόμενο.

Ο βασικός στόχος που εξυπηρετούσε το νέο σύνθημα (θα εξηγήσω πιο κάτω γιατί επιμένω στον χαρακτηρισμό αυτό) ήταν και είναι να αποτελέσει την πολιτική βάση για κομματική συνοχή του ΕΥΡΩΚΟ. Πως; Επιδιώκοντας να αναδείξουν την ούτω καλούμενη Ευρωπαϊκή Λύση ως ένα εναλλακτικό πλάνο για να αμφισβητούν τη διαδικασία που ακολουθείται με τις δικοινοτικές διαπραγματεύσεις και να το προβάλουν ως το αντίπαλο δέος της Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας.

Βεβαίως, ποτέ δε δόθηκαν και ούτε πρόκειται να δοθούν ποτέ ολοκληρωμένες οι βασικές πρόνοιες ή το πώς εφαρμόζεται αυτό το μοντέλο δημόσια. Η πρόταση–σύνθημα αποτελείται από: α)ωραία και κούφια λόγια (δημοκρατική λύση, ίσα δικαιώματα, επιστροφή όλων των προσφύγων) και β)κάποιες γενικές εισηγήσεις όπως εμπλοκή αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαδικασία επίλυσης του κυπριακού, διορισμός ειδικών συμβούλων για το κυπριακό, την προηγούμενη έγκριση της ένταξης της Τουρκίας στην Ε.Ε. από δημοψήφισμα στη Κύπρο κλπ. Εισηγήσεις δηλαδή με τις οποίες όλοι συμφωνούν. Την προηγούμενη Κυριακή μάλιστα η παρουσίαση διανθίστηκε και με το ανέκδοτο ότι το 2012 που η Κύπρος θα αναλάβει την Προεδρεία του Συμβουλίου ότι θα αναγκάσει τότε την Τουρκία να συνενώσει σε ευρωπαϊκή λύση! Μα πόση αντίληψη έχει επιτέλους για τα ευρωπαϊκά θέσμια αυτό το ΕΥΡΩΚΟ?

Την ίδια στιγμή ενδιαφέρον παρουσιάζει το ότι, οι υπερασπιστές της “ευρωπαϊκής λύσης” είναι και οι πιο συνήθεις ύποπτοι για κάθε αντιευρωπαϊκό οίστρο, κατηγορώντας ακόμη και δημόσια Ευρωπαίους αξιωματούχους και Επιτρόπους ως τουρκόφιλους και άλλα κολακευτικά. Αλλά, αυτό μπορεί και να εξηγείται από την απόλυτη αντίθεση στην οποία βρέθηκαν οι εγχώριοι υπερασπιστές της «Ευρωπαϊκής Λύσης» με τους υπερασπιστές της σε ευρωπαϊκό επίπεδο το κρίσιμο 2003-04.

Γιατί, όταν ο Χαβιέ Σολάνα αρθρογραφούσε το 2004 με τίτλο «Ευρωπαϊκή Λύση για την Κύπρο» το έκανε με σκοπό να πείσει για την ανάγκη ένταξης μιας ενωμένης Κύπρου στη βάση του σχεδίου Ανάν στην Ενωμένη Ευρώπη . Αυτό ναι έχει νόημα, ενώ η Ευρωπαϊκή Λύση όπως την ανάλυσε ο κ. Συλλούρης την περασμένη Κυριακή έχει τόση σχέση με την πραγματικότητα όση έχει η πολική αρκούδα με την έρημο. Κατ’ αρχήν η άρνηση της ύπαρξης των τουρκοκυπρίων είναι αστεία. Ενώ η υπόθεση ότι η Τουρκία πρόκειται να συνεχίσει με κάθε θυσία την ενταξιακή της πορεία και ότι, για το σκοπό της πλήρους ένταξης θα είναι διατεθειμένη να υπογράψει οποιαδήποτε λύση επιθυμούν οι ελληνοκύπριοι είναι επιπόλαια.

Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση στηρίζει επίσημα την ανάγκη εξεύρεσης γρήγορης λύσης στο κυπριακό η οποία θα είναι αποδεκτή και από τις δύο κοινότητες και συμβατή με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Η συμβατότητα με το κεκτημένο είναι κάτι το οποίο οι υποστηρικτές της ευρωπαϊκής λύσης ερμηνεύουν με το περίφημο “ένας άνθρωπος μια ψήφος” ως την μόνη «μη ρατσιστική λύση», αγνοώντας ασφαλώς την πολυμορφία συστημάτων που υπάρχει εντός της Ένωσης. Αγνοώντας ακόμα και το πιο εξόφθαλμο παράδειγμα της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στην οποία αν ίσχυε το ένας άνθρωπος μια ψήφος, τα κράτη μέλη δε θα ήταν ισότιμα.

Αλλά δεν υπάρχει λόγος να αναλύουμε τα πολλά άλλα παραδείγματα κρατών-μελών όπου λόγω διάφορων πολιτικών και άλλων ιδιαιτεροτήτων δεν απολαμβάνουν όλοι με τον ίδιο τρόπο την εφαρμογή των 4 βασικών ελευθεριών. Το πιο απτό παράδειγμα βρίσκεται στην ίδια μας τη χώρα. Η Κ.Δ. εντασσόμενη με άλυτο το κυπριακό, “ανάγκασε” ουσιαστικά την Ευρωπαϊκή Ένωση να εντάξει στους κόλπους της πολίτες “με ειδικές ανάγκες”. Δηλαδή τους τουρκοκύπριους οι οποίοι, αυτοί τη στιγμή και μέχρι την εξεύρεση λύσης δεν απολαμβάνουν τα ίδια δικαιώματα με τους υπόλοιπους ευρωπαίους, είτε μας αρέσει είτε όχι.

Η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγκάζεται να ενισχύει πολίτες της με ειδικούς κανονισμούς, όπως οι κανονισμοί για τη Πράσινη Γραμμή (2004), ο κανονισμός Οικονομικής Βοήθειας του 2006 κλπ.

Επίσης η επίσημη δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι θα προνοήσει από πριν την εξεύρεση της τελικής συμφωνημένης λύσης, η οποία θα τεθεί σε παράλληλα δημοψηφίσματα, ότι, θα υπάρχει η απαραίτητη ευελιξία για να είναι συμβατή με το κοινοτικό κεκτημένο. Γι αυτό, τα επιχειρήματα περί λιγότερων δικαιωμάτων που θα προκύψουν από την εφαρμογή της διζωνικής ομοσπονδίας, δεν ισχύουν. Τα δικαιώματα είναι αναφαίρετα, η εφαρμογή τους όμως ποικίλει.

Η Δέλτα Δέλτα Όμικρον (Διζωνική-Δικοινοτική-Ομοσπονδία) μπορεί να έχει πολλές δυσκολίες στην εφαρμογή και να απαιτεί γενναίες υπερβάσεις, αλλά, είναι η καλύτερη λύση υπό τις περιστάσεις και η μόνη που μπορεί να γίνει αποδεκτή και να εφαρμοστεί. Και κάτι τελευταίο, όποιος το 2010 εξακολουθεί να φωνάζει από το βήμα της κρατικής έκθεσης ότι θα πάρει όλους τους πρόσφυγες στα σπίτια του, είναι ένας επιπόλαιος λαϊκιστής, τον οποίο αν ακολουθήσουμε όχι απλά δε θα πάνε όλοι οι πρόσφυγες, αλλά δε θα πάει ποτέ απολύτως κανένας.